ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

«Η Δικαίωση» του Φίλη ήταν πραγματικά ένα συγκλονιστικό βιβλίο. Αναφέρεται σε γεγονότα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας από το 1940 μέχρι και τη δεκαετία του ’70, μέσα από ιστορίες εντελώς διαφορετικών ανθρώπων: του Μενέλαου, του Οδυσσέα και του Πάνου.

Ο Μενέλαος είναι ένας κτηνοτρόφος ο οποίος θα βρεθεί μέσα στις φυλακές του Καλαμίου για έναν φόνο που δεν έκανε. Αντίστοιχα ο Οδυσσέας, ένας θρησκευόμενος άνθρωπος, μπαίνει στη φυλακή διότι κατηγορήθηκε για το θάνατο της γυναίκας του με τη διαφορά όμως πως δεν θα καταφέρει να γλιτώσει από τον θάνατο, σε αντίθεση με τον Μενέλαο. Στη συνέχεια ο Πάνος μπαίνει στη φυλακή ως πολιτικός κρατούμενος μετά από αστήριχτες κατηγορίες του Μενέλαου για τρεις φόνους που δεν διέπραξε ο ίδιος. Έτσι και ο Πάνος δεν αποφεύγει τον βέβαιο θάνατο. Παράλληλα ο Φίλης μέσα από τον υπέροχο και γλαφυρό του λόγο που εξιστορεί τα γεγονότα, μας δίνει πληροφορίες για τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης  της εποχής , για τις αντιλήψεις που επικρατούσαν στην τότε ανδροκρατούμενη κοινωνία, για τις πολιτικές διώξεις καθώς και για τη ζωή των φυλακισμένων στο Ιτζεδίν.

Στο βιβλίο αυτό μου άρεσε πολύ ο ποιητικός τρόπος γραφής του συγγραφέα καθώς και η πλοκή του έργου. Επιπλέον με ενθουσίασε που οι προσωπικές ιστορίες των τριών ανθρώπων εμπλέκονται με την ιστορία της Ελλάδος και το γεγονός πως ο συγγραφέας κινείται με δεξιότητα μέσα στο χρόνο παρουσιάζοντας γεγονότα από το παρόν και το παρελθόν των ηρώων του. Τέλος η αμεσότητα και η παραστατικότητα του λόγου του, με έκαναν να συμπάσχω με τους ήρωες, να νιώσω την απελπισία και την αγωνία τους απέναντι στο θάνατο καθώς και αγανάκτηση  για την κοινωνική αδικία σε βάρος αθώων ανθρώπων. Βέβαια σε αρκετά σημεία με δυσκόλεψε ο τρόπος γραφής του  επομένως δεν μπόρεσα να αντιληφθώ πλήρως το νόημα ορισμένων αποσπασμάτων.

Ανεπιφύλακτα θα σας πρότεινα να το   διαβάσετε αυτό το βιβλίο μιας και στις σελίδες του κρύβεται η ιστορία ολόκληρης της Ελλάδας, που μπορεί να μας διδάξει και να μας παραδειγματίσει. Παράλληλα θα γνωρίσετε ένα σημαντικό μνημείο – φρούριο και φυλακή – το Ιτζεδίν, που μέσα στους πέτρινους τοίχους του έκλεισε τους πόνους και τους καημούς ανθρώπων που διώχθηκαν για τα πολιτικά τους φρονήματα  και που δεν τους δόθηκε  η ευκαιρία να αποδείξουν την αθωότητά τους.

Οι ψυχές τους ζητούν ακόμα ΔΙΚΑΙΩΣΗ!!!

Ευτυχία Ζαννή, Γ1

Το μυθιστόρημα του Γιάννη Φίλη, «Η Δικαίωση», βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα, αναφέρεται στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’50. Οι τρεις πρωταγωνιστές του, ο βοσκός Μενέλαος, ο ξυλογλύπτης Οδυσσέας και ο σπουδαστής της Νομικής Πάνος, άνθρωποι που δεν γνωρίζονται αλλά μέσα από τις πολιτικές του πεποιθήσεις ο ένας και για φόνους που αρνούνται πως διέπραξαν οι άλλοι δύο, οδηγήθηκαν από τη μοίρα ως θανατοποινίτες στις Εγκληματικές Φυλακές Καλαμίου, στο γνωστό Ιτζεδίν.

Αλλά μέσα από αυτά τα τρία πρόσωπα και άλλα δευτερεύοντα που ζωντανεύουν την αφήγηση, ο συγγραφέας με ποιητικό τρόπο και πλούσιες περιγραφές  που ξυπνούν την φαντασία αποδίδει με αντικειμενικό τρόπο την κατάσταση που επικρατεί σε μια χώρα ταλαιπωρημένη από τον εμφύλιο. Οι φυλακές για τους πολιτικούς και τους ποινικούς κρατουμένους μια μικρογραφία  της κοινωνίας των ελεύθερων ανθρώπων. Σκληρές, χωρίς ίχνος ανθρωπιάς, με τους κρατούμενους να προσπαθούν να ζήσουν στην σκιά του ίδιου τους του θανάτου καθώς δεν γνώριζαν αν η επόμενη ανατολή του ήλιου θα τους έβρισκε ζωντανούς. Οι πρωταγωνιστές (θύματα πλεκτάνης, ψευδομάρτυρες κ.ά.), ο καθένας με το δικό του παρελθόν, πολέμησαν, πόνεσαν, μάτωσαν για την Ελλάδα, στράφηκαν ο ένας εναντίον του άλλου και τώρα καταδικάζονται στο όνομα της πατρίδας. Παίρνοντας μαζί τους και ένα κομμάτι της ιστορίας. Μιας ιστορίας γλυκιάς και μελαγχολικής.

Τους δυο τους εκτελούν κάποια αυγή αφού περνούν την τελευταία τους νύχτα στην απομόνωση, μονάχοι με τις σκέψεις τους, με τα όνειρά τους για ζωή να τους ακολουθούν, την υγρασία να τρυπά τα κόκαλά τους και οι ερινύες από τα λάθη τους να τους βασανίζουν. Με τις τελευταίες επιθυμίες, μια σφαίρα και τον αποτρόπαιο θάνατο γράφεται το τέλος. Και έπειτα σιωπή…

Ο τρίτος, βρίσκει την «Δικαίωση» χωρίς α έχει όμως κάποιον δρόμο να ακολουθήσει αφού γι’ αυτόν όλα έχουν χαθεί.

Στην αφήγηση εξελίσσονται δύο ιστορίες που εναλλάσσονται. Αυτή της ματωμένης Ελλάδας και η ιστορία ζωής των πρωταγωνιστών. Ένα μυθιστόρημα που προκαλεί συγκίνηση με την αμεσότητα και τον ρεαλισμό της αφήγησης. Ως αναγνώστης, βίωσα τις αγωνίες και τους προβληματισμούς των πρωταγωνιστών και με συγκίνηση και ανατριχίλα  παρακολούθησα το τέλος τους. Διακρίνεται ξεκάθαρα σε όλο το μυθιστόρημα η φρίκη του πολέμου, που κάνει ανθρώπους να στρέφονται σε συνανθρώπους τους και να σκοτώνουν, χωρίς φραγμούς και ενοχές, αυτούς που ποτέ δεν τους αδίκησαν. 

Συναντάς ακόμα και αδέρφια να στρέφονται ο ένας εναντίον του άλλου. Βλέπεις πως ο πόλεμος δοκιμάζει τις σχέσεις των ανθρώπων και ποια τα αποτελέσματά του στη ζωή τους ακόμα και αν έχει τελειώσει. Για τον Πάνο και τον Οδυσσέα το τέλος ήρθε με μια σφαίρα κάποια αυγή από αυτές που αφαιρούν τη ζωή αθώων και μη ανθρώπων χωρίς δισταγμό.
Διαβαίνοντας την πύλη του Ιτζεδίν διαβάζεις στην πέτρινη επιγραφή: «Να έχης αγάπη με τους ανθρώπους και με τρόπον καλό συνεχή πόλεμο με τα κακίας τους».

Πηνελόπη Χαροκοπάκη, Γ3

Το βιβλίο που διάβασα μας μιλάει για τρεις διαφορετικούς ανθρώπους, οι οποίοι έχουν κάτι κοινό... είναι και οι τρεις φυλακισμένοι στην φυλακή που έχει γράψει την  πιο μαύρη σελίδα στην νεότερη ιστορία της χώρας μας, τις Εγκληματικές φυλακές Καλαμίου ή αλλιώς Ιτζεδίν.

Δύο ποινικοί κρατούμενοι και ένας πολιτικός κρατούμενος όλοι καταδικασμένοι σε θάνατο. Kαι οι τρεις ιστορίες εκτυλίσσονται μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο και μετά τον εμφύλιο στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα την δεκαετία του '70 λίγο πριν κλείσουν για πάντα οι φυλακές. Αφηγητής είναι ο συγγραφέας   Γ. Φίλης. Το βιβλίο αποτελείται από 19 κεφάλαια.

Το κεφάλαιο που μου άρεσε περισσότερο είναι το δωδέκατο. Πιστεύω πως ο συγγραφέας γράφοντας αυτό το κεφάλαιο κατάφερε με  μεγάλη επιτυχία να μας κάνει γνωστή την ψυχολογική κατάσταση των κρατουμένων, τη ζωή τους εκεί αλλά και την σχέση τους με τους φύλακες.Το βιβλίο με συγκίνησε πολύ και θεωρώ πως είναι το ιδανικότερο βιβλίο για να με βοηθήσει στη μελέτη της ιστορίας του φρουρίου Ιτζεδίν. Δεν θα προσπερνούσα κανένα κεφάλαιο σε δεύτερη ανάγνωση. 

Χρυσάνθη Αννιτσάκη, Β1